आज विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस

इलाम, २१ वैशााखः आज विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस संसारभर विभिन्न कार्यक्रम गरेर मनाईन्थ्यो यदी कोभिड १९ को कारण लकडाउन नभएको भए । विश्वमा प्रेस स्वतन्त्रता दिवस सन् १९९३को डिसेम्बर २०मा संयुक्त राष्ट्रसंघको साधारण सभाको निर्णय अनुसार प्रत्येक वर्षको मे ३लाई विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसको रुपमा मनाउँदै आएको छ ।
विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसको उदय
सन् १९९१ को मे ३मा राष्ट्र संघीय शैक्षिक वैज्ञानिक तथा सांस्कृतिक संगठन युनेस्कोको नामिबियाको विन्डहकमा सम्पन्न २६औं सभाले स्वतन्त्र र बहुलवादी प्रेसको प्रवद्र्धनका निम्ति विन्डहक घोषणा जारी गरेसँगै सोही घोषणालाई राष्ट्र संघ महासभाले सन् १९९३ मा स्वीकृत गरेपछि हरेक वर्षको मे ३लाई विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस नामले घोषणा गर्यो । त्यसपछि विश्वले यसैको अनुसरण गर्दै हरेक वर्ष विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस मनाउँदै आएको छ ।
प्रेस स्वतन्त्रताको अधिकारलाई मानवअधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्रको अनुच्छेद १९ अन्तर्गत समाहित गरिएको छ । विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस मनाउनुका मुख्य चार वटा उद्देश्य राखिएको छन् । ती उद्देश्यमा प्रेस स्वतन्त्रताको मौलिक सिद्धान्त स्थापनाको वर्षगाँठ मनाउने, पेसागत अभ्यासमा ज्यान गुमाएका विश्वभरका पत्रकारहरु प्रति श्रद्धाञ्जली, प्रेस स्वतन्त्रताको विश्वव्यापी मूल्यांकन र प्रेस स्वतन्त्रतामा हुने हमलाबाट मिडियाको बचावट रहेका छन् । विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसको सन्दर्भमा हरेक वर्ष दिइने नारामा पनि कुनै न कुनै उद्देश्य नै जोडिएको हुन्छ । तर यी चार वटा उद्देश्यचाही शुरुदेखि स्थापित र अपरिवर्तनीय उद्देश्य हुन । पश्चिमा विकसित मुलुकमा प्रेस स्वतन्त्रताको पूर्णतः ग्यारेन्टी गरिएको छ व्यवहारमै । तर हाम्रो मुलुकको प्रेसको इतिहास र प्रेस स्वतन्त्रताको विगत भने निकै कष्टदायी थियो ।